Sängö (Âfîtasû sô asara nî nzönî mîngi)

Sendândâlö

halë tî Lingäla ndɛkɛ

Pandôo

Actophilornis africanus- ndeke

Sêkûne	Sêmîngi
ndeke	ândeke
\n͡dɛ˩.kɛ˩\	\a˥.n͡dɛ˩.kɛ˩\

ndeke \n͡dɛ˩.kɛ˩\

(Ndeke, Nyama) Nyama so ayeke na gerê use, so alîngbi ti huru mîngi nî, so a zîa pärä, na so ayeke na âküäterê na bêku (yângâ so ayeke na âzëndë pëpe).
- Mbï yeke mä toto tî âniama, mbo, ngäsa, kôndo, ndeke, sï mbï hînga ndo sô âla yeke daä na yê sô âla yeke sâla. — (Marcel Diki-Kidiri, « Wazïbä » na Mbëtï tî dîko , Decibelproduction, 2017 → dîko mbëtï)

Âpendâsombere

Âkpalêtôngbi

hü

Âgbïänngö-yângâ

Âmângbi tî pöpöködörö: Aves (wikispecies)
Afrikaans: voël (af)
Agni: anʋnman (any)
Alabama: foosi (akz)
Albanëe: zog (sq)
Altaï tî Mbongo: куш (alt)
Angelë: bird (en)
Ngbêne Angelë: fugol (ang)
Antoniaño: moc’wél’ (sln)
Arâbu: طَيْرٌ (ar) Tayrũ, طَائِرٌ (ar) Tâ'irũ
Arbërisht: zog (aae)
Armenïi: թռչուն (hy) tʿṙčʿun
Atikamekw: pirecic (atj)
Azeri: quş (az)
Babar tî Mbongo-Tö: moˈpan (vbb)
Bachkir: ҡош (ba)
Bask: txori (eu)
Bielörûsi: птушка (be) ptouchka linô gâlï
Bisaya tî Brunêi: ptica (bs) linô gâlï
Breton: labous (br) linô kôlï, evn (br) linô kôlï
Bulugäri: птица (bg) ptítsa linô gâlï
Chol: mut (ctu)
Chor: қуш (cjs)
Damar tî Tô: ˈmanuk (dmr)
Danemêrke: fugl (da)
Dolgane: көтөр (dlg)
Duala: inɔn (dua), ino̱n (dua)
Ênnde: uccello (it) linô kôlï
Enndonezïi: burung (id)
Espanyöl: pájaro (es) linô kôlï, ave (es) linô gâlï
Esperanto: birdo (eo)
Estonïi: lind (et)
Farânzi: oiseau (fr)
Fö Farânzi: oyseau (frm)
Ngbêne Farânzi: oisel (fro)
Farsî: پرنده (fa) parandeh
Fëlânde: lintu (fi)
Âzûâ Feroe: fuglur (fo)
Fidyïi: manu (fj)
Francoprovençal: usél (frp)
Frison: fûgel (fy)
Gaélik tî Ekosî: eun (gd)
Gaelik tî Irlânde: éan (ga)
Gagauze: kuş (gag)
Galisïi: paxaro (gl) linô kôlï, ave (gl) linô gâlï
Gallois: aderyn (cy)
Gbaya tî Mbongo-Do: nɔɛ (gso)
Gerêki: πουλί (el) pulí linô wâwa, πτηνό (el) ptinó linô wâwa
Gotik: 𐍆𐌿𐌲𐌻𐍃 (got) fugls linô kôlï
Haüsä: tsuntsu (ha)
Hawaii: manu (haw)
Hîndi: पक्षी (hi) Pakchif
Hmong blanc: noog (mww)
Holandëe: vogel (nl) linô kôlï
Hongruäa: madár (hu)
Iakutïi: көтөр (sah)
Idi: pa (idi)
Ido: ucelo (io)
Interlingua: ave (ia)
Inuktitut: ᑎᖕᒥᐊᖅ (iu) tingmiaq, ᑎᒻᒥᐊᖅ (iu) timmiaq
Islânde: fugl (is)
Israëli: צפור (he) tsipor
Karatchaï-balkar: къанатлы (krc)
Kataläan: ocell (ca), au (ca)
Kazakisitäan: құс (kk) qus
Khakasse: хус (kjh)
Kirigizitäan: куш (ky)
Kogui: nubá (kog)
Koreyëen: 새 (ko) sae
Korse: acellu (co)
Kotava: zveri (avk)
Kroasïi: ptica (hr)
Kumyk: къуш (kum)
Kurde: çûçik (ku), teyr (ku)
Latêen: avis (la), ales (la), volucris (la)
Letonïi: putns (lv)
Lingäla :ndɛkɛ (ln)
Lituanïi: paukštis (lt)
Lojban: cipni (jbo)
Madagasikâra: vorona (mg)
Malëe: burung (ms)
Maltëe: tajra (mt), għasfur (mt)
Maori: manu (mi)
Maseduäni: птица (mk) ptitsa
Mongolïi: шувуу (mn) shuvuu, жигүүртэн (mn) jigüürten
Nogaï: кус (nog)
Ngbêne Norrois: fogl (non) linô kôlï
Nörvêzi: fugl (no)
Nǀu: ǀqhuisi (ngh)
Oirata: asa (oia)
Oksitanïi: aucèl (oc), ausèl (oc), abicor (oc)
Palenquero: páharo (pln)
Picard: oisieu (pcd), ogeau (pcd), ojieau (pcd), osiau (pcd), fifi (pcd)
Pirahã: piibigi (myp)
Polonëe: ptak (pl)
Pûra: pássaro (pt) linô kôlï, ave (pt) linô gâlï
Rumëen: pasăre (ro) linô gâlï
Rûsi: птица (ru) ptitsa linô gâlï
Same tî Banga: loddi (se)
Samoan: manu (sm)
Sanskrit: अङ्गस् (sa) angas
Serbïi: птица (sr) ptitsa
Serbïi na Kroasïi: ptica (sh)
Shaui: ajḍiḍ (shy), afruk (shy)
Shindzuani: nyunyi (wni)
Shingazidja: nuni (zdj), nyunyi (zdj)
Shinuäa: 鸟 (zh) (鳥) niǎo, 鸟类 (zh) (鳥類) niǎolèi, 雀 (zh) què, 雀鸟 (zh) (雀鳥) quèniǎo
Solovakïi: vták (sk)
Solovenïi: ptič (sl)
Songhaï koyraboro senni: ciraw (ses)
Sueduäa: fågel (sv) linô kôlï wa gâlï
Swahili: ndege (sw)
Tagalog: ibon (tl)
Tahitien: manu (ty)
Tämûli: பறவை (ta) paṟavai
Tatar tî Krimëe: quş (crh)
Tatare: кош (tt)
Tchuvache: кайăк (cv)
Thâi: นก (th) nòk
Tibetain: བྱ་ (bo) tch'a\
Tofalar: ӄушӄаш (kim)
Tupi: wira (tpw), uru (tpw)
Turkumenistäan: guş (tk)
Tûrûku: kuş (tr)
Tuvain: куш (tyv)
Tyêki: pták (cs)
Ukrêni: птах (uk) ptakh linô kôlï
Vietnäm: chim (vi)
Wallisien: manulele (wls)
Wallonïi: oujhea (wa) linô kôlï, moxhon (wa) linô kôlï
Wik-mungkan: panch (wim)
Yiddish: פֿויגל (yi) foygl
Yupik tî Bêndo: yaqulek (esu)
Zâmani: Vogel (de) linô kôlï
Zaponëe: 鳥 (ja) tori
Zeorzïi: ჩიტი (ka) č'iti, ფრინველი (ka) p’rinveli
Zûa Man: ushag (gv)
Zûlu: inyoni (zu)

Âlïndïpa

Karan, Elke, Kêtê bakarî tî Sängö: Farânzi, Angelëe na Yângâ tî Zâmani, 1st ed. , 1995 → dîko mbëtï
Musanji Ngalasso-Mwatha, Bakarî Farânzi – Lingäla – Sängö , 2013, OIF/ELAN/Présence africaine